09.12.2023 Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Korupcji
Ustanowienie Międzynarodowego Dnia Przeciwdziałania Korupcji
31 października 2003 r. Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło w Meksyku Konwencję Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji i zwróciło się do Sekretarza Generalnego o wyznaczenie Biura Narodów Zjednoczonych ds. Narkotyków i Przestępczości (UNODC) jako sekretariatu Konferencji Państw Stron Konwencji.
Zgromadzenie wyznaczyło dzień 9 grudnia jako Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Korupcji, mając na celu podniesienie świadomości na temat zjawiska korupcji, ale także roli Konwencji Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji w jego zwalczaniu i zapobieganiu.
W tym roku przypada 20. rocznica przyjęcia Konwencji Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji i z tej okazji ONZ planuje uczcić Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Korupcji w szczególny sposób. Tegoroczne obchody organizowane są pod hasłem: UNCAC at 20: Uniting the World Against Corruption, a tematem przewodnim ma być podkreślenie związku między zwalczaniem korupcji, a pokojem, bezpieczeństwem i rozwojem. Wydarzenie ma na celu nie tylko uczczenie przyjęcia 20 lat temu Konwencji Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji i wskazanie pozytywnych rezultatów, jakie przyniosła po wprowadzeniu jej w życie, lecz także zbadanie obszarów, którymi należy się zająć, aby zapewnić dalsze wzmocnienie mechanizmu w nadchodzących latach.
Czym jest korupcja?
Korupcja to p
ojęcie trudne do zdefiniowania, ponieważ jest zjawiskiem wieloaspektowym
i wielowątkowym.
Wielki Słownik Języka Polskiego określa korupcję jako „przyjmowanie przez pracownika instytucji państwowej pieniędzy lub innych korzyści w zamian za wykonanie czynności urzędowej korzystnej dla kogoś”.
Transparency International definiuje korupcję jako „nadużycie powierzonej władzy dla prywatnych korzyści”.
Wg ustawy o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym korupcja to „czyn polegający na obiecywaniu, proponowaniu lub wręczaniu […] jakichkolwiek nienależnych korzyści osobie pełniącej funkcję publiczną dla niej samej lub dla
jakiejkolwiek innej osoby, w zamian za działanie lub zaniechanie działania w wykonywaniu jej funkcji […]”.
„Każdy z nas ma obowiązek podjąć działania przeciwko istniejącemu rakowi korupcji”.
9 grudnia 2011 r., Ban Ki-moon, Sekretarz Generalny ONZ
Korupcja może dotyczyć wielu sfer życia, charakteryzując się przy tym wielością form. Przykładami mogą być korupcja urzędnicza, polityczna lub gospodarcza.
Korupcja ma negatywny wpływ na każdy aspekt życia społecznego i jest silnie powiązana z konfliktami i poczuciem niestabilności. Przede wszystkim, zagraża rozwojowi gospodarczemu oraz podważa instytucje demokratyczne i praworządność.
Korupcja z pewnością jest następstwem konfliktu interesów, ale często jest także jedną z jego pierwotnych przyczyn. Zjawisko korupcji hamuje procesy pokojowe, pogłębiając ubóstwo, ułatwiając nielegalne wykorzystanie zasobów i zapewniając finansowanie zorganizowanych grup przestępczych.
Zwalczanie tej formy przestępczości jest obowiązkiem każdego człowieka. Jedynie dzięki współpracy i zaangażowaniu każdego obywatela i każdej instytucji można przezwyciężyć negatywne zjawiska korupcji. Państwa, urzędnicy rządowi, urzędnicy służby cywilnej, funkcjonariusze organów ścigania, przedstawiciele mediów, sektor prywatny, środowisko akademickie, społeczeństwo obywatelskie, młodzież – wszyscy mają do odegrania rolę w budowaniu świata wolnego od korupcji.
Działalność Centralnego Biura Antykorupcyjnego w obszarze przeciwdziałania zjawisku korupcji
Powołanie Centralnego Biura Antykorupcyjnego stanowiło realizację postanowień art. 6 Konwencji Narodów Zjednoczonych Przeciwko Korupcji, mówiącego, iż: „Każde Państwo Strona, zgodnie z podstawowymi zasadami swojego systemu prawnego, zapewni istnienie, odpowiednio, organu lub organów, które będą zapobiegać korupcji poprzez:
(a) wdrażanie założeń polityki określonej w artykule 5 Konwencji i, odpowiednio, nadzór oraz koordynację wdrażania tych założeń;
(b) podnoszenie i rozpowszechnianie wiedzy na temat zapobiegania korupcji.”
Poza określonymi w Ustawie o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym czynnościami operacyjno-rozpoznawczymi, kontrolnymi, analityczno-informacyjnymi i dochodzeniowo-śledczymi, Biuro prowadzi również działania o charakterze edukacyjnym i informacyjnym, mające na celu przeciwdziałanie korupcji.
Realizowane są one w różnych formach, m.in. w postaci szkoleń stacjonarnych, szkoleń on-line w formie platformy e-learningowej, publikacji oraz różnych programów antykorupcyjnych.
Platforma e-learningowa
Uruchomiona w 2014 r. przez Centralne Biuro Antykorupcyjne platforma e-learningowa jest całkowicie bezpłatna i dostępna dla każdego. Składa się z 3 modułów szkoleniowych:
- Korupcja w administracji publicznej
- Korupcja w biznesie
- Przeciwdziałanie korupcji
Moduły dostępne są w języku polskim i angielskim.
Platforma znajduje się pod adresem:
https://szkolenia-antykorupcyjne.edu.pl/
Za jej pomocą przeprowadzono do tej pory już prawie 365 tysięcy szkoleń.
Platforma stała się inspiracją dla innych służb antykorupcyjnych z krajów Morza Bałtyckiego, którzy na jej podstawie utworzyli podobną platformę.
Szkolenia tradycyjne
Centralne Biuro Antykorupcyjne prowadzi również szkolenia w formie tradycyjnej.
Zakres szkoleń dostosowany jest do potrzeb instytucji.
Trenerzy z Centralnego Biura Antykorupcyjnego prowadzą szkolenia m.in. dla organów administracji rządowej, spółek Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego, sądów. Do tej pory przeprowadzono ponad 1 300 szkoleń tradycyjnych i w ten sposób zostało już przeszkolonych 65 tys. osób.
Publikacje
Centralne Biuro Antykorupcyjne wydało do tej pory ponad 70 publikacji w języku polskim i angielskim.
Udostępnione są w formie e-booków na stronie www.cba.gov.pl.
Ich obszar tematyczny jest szeroki i obejmuje m.in. opracowania analityczne na temat zjawiska korupcji
oraz poradniki dla urzędników lub przedsiębiorców.
Projekt #ABCuczciwości
Projekt #ABCuczciwości zakłada szerokie i wieloetapowe promowanie idei uczciwości. Oparty jest na trzech fundamentach odnoszących się do różnych etapów rozwoju człowieka:
(A) promowaniu idei uczciwości oraz etyki wśród najmłodszych,
(B) współpracy ze środowiskiem naukowym i organizacji wydarzeń antykorupcyjnych dla studentów ostatnich rocznikó
w studiów, którzy dopiero rozpoczną karierę zawodową,
(C) prowadzeniu specjalistycznych szkoleń dla pracowników sektora publicznego oraz przedstawicieli spółek prawa handlowego z udziałem Skarbu Państwa.
3 listopada 2023 r., podczas Zgromadzenia Ogólnego EPAC/EACN z udziałem blisko dwustu delegatów europejskich instytucji antykorupcyjnych, projekt #ABCuczciwości został uznany za najlepszą inicjatywę przeciwdziałania korupcji w 2023 roku.
W nadchodzącym 2024 r. Centralne Biuro Antykorupcyjne planuje wdrożenie nowych, ciekawych edukacyjnych inicjatyw i propozycji, dlatego zaleca się regularne śledzenia strony internetowej oraz profilów mediów społecznościowych.
Źródła:
https://wsjp.pl
https://www.un.org
https://unglobalcompact.org
https://isap.sejm.gov.pl